Sundereklaes en ‘t gêtje.
We-‘aa’ne ‘n ‘ond, ‘n poes en twie klêne Poolse kenêntjies.
Dà’-was genog, von me moeder.
Mar wij vonne dat iet, we wulde graeg ôk nog ‘n gêtje; we-‘aa’ne rûmte genog in de tûn.
Jengele ‘ielep iet.
Me moeder wulde ‘t iet ‘ebbe.
An me vaeders ‘ôfd ‘aa’ne we-ôk zitte zeure, mar die zee: ” Jûlie ‘ore ‘t toch, je moeder wul ‘t iet.”
D’r wier iet mêr over ‘ekald.
‘T winterde langzaem mar zeker en de gezellige Decembermaend brak an.
Êrst de Sundereklaes.
In ‘n grôte maa zatte de pakkies; voor ons allemael ‘n stikje speulgoed en snoop.
Voor me moeder was t’r ôk ‘n pakje en…. ‘n brief van Sundereklaes.
Toe’-ze de brief zat te leze zatte wij allemael vol spanning naer d’r te kikke.
Wat stong d’r in de brief?
Sundereklaes schreef dà’-me moeder in ‘t voorjaer ‘n jong gêtje zou bekomme.
‘IJ ‘a’ ‘ezien dat-t’r in de tûn best ien kos staen.
De maende verstreke en op ‘n lente-aevend wier d’r ‘ebeld en effe laeter stong me vaeder in de kaemer met ‘n man, die ‘n ‘êl klên gêtje op z’n narrem ‘a’.
Me moeder sting te kikke zô van wà’-mot-ik taer non mee?
Mar ‘t klêne witte schepseltje wis me moeder te vertedere.
‘T was ôk zô’n koddig gezicht.
‘IJ – of zij, mot-ik zegge – ‘a’ ‘n grôte blauwe strik om d’r ‘alsje; ‘t was ‘n echt knuffeltje.
Toe’-me moeder-‘m van de man anpakte zee ‘t gêtje zachies mèèè en ‘t was van ‘arte wellekom.
We-‘ebbe de-‘êle aevend ‘n naem zitte verzinne.
Dà’-was moeilek.
Ûtêndelek kreeg ‘t te naem Tikkie.
Waerom Tikkie?
Ik zel ‘t iet wete, mar wat ‘ebbe we ‘n plezier ‘e’aad met-t’r.
De twieling (me twie zusse) en ik liepe met Tikkie over de Laen van Meerdervoort naer de Suezkaede en liete d’r daer an die schûne kant lekker graeze; gras genog en wij speulde daer met vrindinnetjies, die ôk van Schevening’ wazze geëvacueerd.
Mên vaeder ‘a’ ellek jaer voor Sundereklaes ‘espeuld, mar non jaere laeter ben-ik nog verbaesd ‘oe die dat op tie aevend voor mekander ‘êt ‘ekrege, me moeder zô voor ‘t blok te zette.
‘IJ was, jûst wat Sundereklaes ôk is, êlemael in de rol van kindervrind.
Immetje
Nadruk verboden
Spreukje.
Een vriend behoef je niet jaren lang te kennen,
maar kun je ineens onbtmoeten.
Immetje.
Je knôpe telle.
Vrooger was ‘t geweun dat-t’r twie vrouwe voor ‘n winkel stinge te kalle. Teugewoordig benne ‘t nog-al-d’r-is manne, zôas onderlest toe’-ik ût te bakkerswinkel kwam en ik ien man teuge de aa’re ‘oorde zegge: “Ik vin ‘t brôd bij Janse veul lekkerder as bij Pieterse”, waerop de aa’re zee : “Dà’-ken wel weze, zeun, mar z’n wittebrôd is gelik stopvurref.”
Voor mên allemael kleskook, dus ik liep deur. Onderde’and doch ik bij m’êge ik zie me vaeder al zô staen klesse, of tie van mên, mens, ‘ou je stil, ik mot t‘r iet an denke.
Mar tij-je verandere.
‘Êl vrooger maekte de mense vaek t’r êge deeg en dat ‘gong s murreges vroog bij de bakker in de-ove …. ‘N meut van me vertelde dazze as kind vrooger voor d’r moeder deeg naer de bakker mos brenge en ‘s middags broch te bakker ‘t vorse brôd an ‘ûs.
Me meut-t’r moeder ‘a’ ‘t idee dat te bakker knoeide; ze gaf deeg van môie witte blom, mar ‘t brôd was ammaar grauw. Om ‘m te pêle ‘êt ze ‘n kêr ‘n biene knôp in ‘t deeg ‘estopt. As tie knôp d’r nog in zat, wis ze dat-tie iet knoeide.
Mar de-êrste de beste kêr…, wat-t’r in ‘t brôd zat, gien knôp en ‘t brôd was grauw, iet snauwwit.
Denk t‘r an witte blom was vrooger iet goeiekôp, dà’-mos ût ‘t bûteland komme; wij ‘aa’ne in ‘Olland gien witte blom en de bakker kos voor z’n gebak allien mar zûver wit gebrukke.
De bakker wier d’r netuurlek over an’esproke. Waer was tie knôp, die in ‘t deeg zat, verdaegd? “ ‘O buurvrouw, ‘ier, die ‘a’ ik al in me zak zitte”, kleste de bakker z’n êge vast en de vrouw wis non zeker en gewis dat te bakker knoeide.
Dom van zô’n man.
Dà’-benne zô van die voorvalle, ût ‘n verleeje têd en toe’-was ‘t gien kookje, mar ‘n brôdje van êge deeg.
Tij-je verandere en ik ben wel-d’r-is bang datte de manne van teugewoordig motte oppasse iet ôk in de knôp te geraeke.
Immetje.
Nadruk verboden
Spreukje.
De ontknoping bij oneerlijke winst…
is altijd verlies.
Immetje.
Spaerzegels.
‘T was van de week windkracht zeuve.
Zô jûlie wete, ‘êt-tie van mên ‘n ‘ekel an zegeltjies spaere.
Ze-‘aa’ne dat nôit ût motte vinne, vin-tie; ‘n zegeltje zus, ‘n zegeltje zô.
‘IJ begrêp t’r niks van.
Non ‘a’ die weer wat aars an te merreke.
Ik mos in de winkel mên boo’schoppe betaele en daernae leverde ik twie volle zegelbookies in.
“Im”, zee die, onderweg berom, teuge me, “is tat non nôdig, êrst betael je geweun en dan laet je dat mens jou weer ût betaele.
Dà’-ken toch in ien moeite, dat-oof toch iet dubbelt, de mense ‘ebbe wel wat aars te doen.”
“Man, ik wul iet met zegeltjies betaele, dan denke ze dat mens ‘êt gien geld genog; die mot-t’r bookies inwissele.”
“Wat tan nog, Im, laet te mense denke.”
“Neen, dà’-wul-ik iet.”
” Ik zou wulle Im, dà’-je die rommel iet mêr spaerde, dan was je van ‘n ‘ope arremoei of.”
“Neen, ik wul ze juust wel spaere, ik vin ‘t leuk.”
Zô gaet-tat tan teuge mekander.
Wie ‘êt-t’r non gelik? As ik êrlek ben, die van mên.
Want ik ken netuurlek gelik met-tie volle zegelbookies betaele, ‘t is waer.
Mar dan zel dat mens kenne denke och, och wat is tat mens arrem.
“Dà’-benne jouw gedachtes, Im”, zeg tan die van mên, ” wà’-ken dat mens ‘t schele, as jij mar betaeld.”
Ik ben netuurlek te grôs, ik wul iet toegeve, mar ik ken ‘t beter wel doen, aars blêve we teuge’over mekander staen en geeft ‘t ammaar dêning. Wat ‘iet ‘ooft.
Jae, dà’-benne zô de ‘ebbedingetjies.
Ik zel kikke as me vollegende bookje vol is wà-ik doe. Want zegeltjies blêf ik toch spaere ‘oor.
Dà’-dee-ik al in de-êrste klas van de laegere school; ‘n blauwe spaerzegel van ien cent.
‘Spaere doet gaere’ sting d’r gelôf ik op.
As je kaert vol was, ging je naer de Baddusstraet, naer ‘t pos’ketoor en dan kreeg je ‘n gulde, die kos je-op ‘n spaerbankbookje laete zette of mee naer ‘ûs neme.
‘T leste dee ik altêd.
Zegeltjies spaere doe ik dus benae me leve lang.
As ik stop met spaere, waer motte we dan over bakkelêje?
Want waer ‘t nôit waait is ‘t zô stil……..!
Immetje
Nadruk verboden
Spreukje.
Een kind uit een groot gezin
weet de tafel is niet van mij alleen,
Een “enigst kind”…
moet dat in het leven leren.
Immetje.
Twie sigerette voor Vae.
As ik an die van mên vraeg: “Wà’-wul je voor je verjaerdag?”, zel die steevast zegge: “Ik‘oof niks, ik ‘eb alles, wà’-mot ik nog mêr” en dà’-mient-tie ût te grond van z’n ‘art.
Azze ze an mên vraege, wà’ ik voor me verjaerdag wul, dan zeg ik ôk: “ik ‘oof niks, ik ‘eb alles”, mar gelik staen ik te denke, wà’ zel ik vraege.
Ik ken ammaar van alles gebrukke.
Dus as ze dan nog is vraege: “Im, weet je ‘t echt iet?”
Dan zeg ik : “ Och ,’n blommetje of ‘n plantje vin ik wel leuk, ‘n lekker flesje reuk ‘ou ik ôk wel van, Belse bonbons, daer ken ik iet vanof blêve, ‘n môie ‘andook is ôk nôit weg; ‘n kop-en-schotel, (of en toe breek t’r is wat).
Dan ‘oor ik: “ Jae Im, wà’ wul je non?” en dan zeg ik: “Kik mar zellef, wà’ je me geve wul, mar kom je mè’ niks, is ‘t ôk goed.”
Dà’-doene ze netuurlek iet.
As kind vertelde ik an zôveul môgelek bure dà’ ik gauw jaereg wier.
Op school trakteerde ik op lik-kaekies of ‘artjes, wit, rose, geel, waer op sting “ ik ‘ou van je” of “je ben lief”.
De juffrouw dee ‘n pepiere strik om je narrem, dan zag iederien, dà’ je jaereg was.
Op ‘n kêr wier ik ût’ekoze om ‘n paer daege laeter met ‘n vrindinnetje, Tonia Brugman, de klasse rond te gaen, mar ‘t feest gong iet deur.
Ze was tien mei jaereg… de dag dà’-ik mee moch lôpe was ‘t tien mei 1940!
Och, och, wà’.von ik ‘t jammer, dà’ we iet naer school moche.
“‘T is oorlog”, zee me moeder.
“Dà’ geef toch niks, we kenne toch geweun naer school!”, zee ik.
Jaere laeter – ‘t was nog oorlog – ‘eb-ik me vaeder ‘n verjaerdagskedootje ‘egeve, waer die toch zô blij mee was.
Me-broer en ik liepe deur de Zoutmanstraet en bij ‘n kaffee lag ‘n leeg sigerettedôsje.
Ik spaerde zulleverpepier, dus ik raepte ‘t op.
Wà’-zien ik, tusse ‘t zulleverpepier…twie sigerette!
Me broer mos ôk kikke.
“Im, dà’ benne goeie sigerette, vast van ‘n zwart’andelaer ‘eweest.
Die bewaere we tot kommende week, dan is Vae jaereg.
Ik kon ‘t benae iet voor me ‘ouwe.
“Vae, je krêg ‘n kedootje as je jaereg ben.”
“Pand, je vaeder ‘oof niks.
Toe’-die de twie sigerette op z’n verjaerdag kreeg, sprong die ‘n gat in de lucht en maekte die graeg de bekende ûtzondering op te regel.
Immetje
Nadruk verboden
Spreukje.
Komen er kille tijden in een mensenleven,
dan kan alleen de mantel der liefde warmte geven.
Immetje
Pleun van Teun
“Ze ‘a’ ‘n booschoppe-maa an d’r ‘ook-arrem, ôk ‘n-arremzitter, ‘n ‘ande’binder en ‘n stilstaender bij d’r…
“Waer ‘è-je ‘t non over, Im?”
“Benon, wat of Pleun van Teun zee.”
“Ben je die teuge’ekomme dan?”
“Wie?”
“Die Pleun van Teun.”
“Welnien.”
“En daer ‘è-je ‘t over.”
“Jôi, ‘eb stûdie, Pleun van Teun zee dà’-ôit-is teuge me-opoe toene ze ‘n buurvrouw van d’r teuge ‘t lêf was ‘elôpe…”
“Im, gaen effe lekker zitte en vertel non op je gemakje ‘oe ‘t allemael in mekander zit..”
“Benon, bij me-opoe weunde toe’dertêd Pleun van Teun en die was in de Straet ‘n buurvrouw van ‘êl vrooger teuge’ekomme.”
“Tot zô vort ken ik ‘t snappe, mar wat ‘a’ dat vrouwmus allemael bij d’r?”
“Dà’s iet zô moeielek: ‘n booschoppe’maa an d’r ‘ook-arrem, ‘n-arremzitter, ‘n ‘andebinder en ‘n stilstaender.”
“Leg ‘t me mar ût, ik voor mên ken ‘t iet bigaffele.” *)
“Die vrouw gong om booschoppe, dus die ‘a’ d’r maa an d’r arrem bij d’r ellebôg ‘ange, dan maek je arrem toch ‘n ‘ook; op t’r arrem zat ‘n klên kind, wat nog iet kos lôpe.
An d’r rok ‘ing ‘n kind van twie jaer, je weet op tie leeftêd kom je-‘ande en ôge tekort en achter d’r sting ‘n jongetje van vier jaer en die zag zôveul op straet, zôdat-tie om ‘n denkje stil stong om te kikke.”
“Dus, as ik ‘t goed begrêp liep-tie vrouw met ‘n booschoppemaa en drie kindertjies.
Mar dan ‘oof t’r toch iet zô’n om’ael ‘emaek-te worre, dà’- ken je toch geweun zegge.
Dà’-neemp iet weg dat-tie vrouw d’r ‘andjies vol ‘a’ mè’-drie van die kotertjies om booschoppe.”
“ ‘Oor-is man, non doe je net as of ik tie vrouw ben teuge ‘ekomme.
‘T is ‘n ver’aeltje van êl vrooger en ‘t kwam zô in me op achter de strikplank, dan dwael ik of en ik ‘oorde me-opoe ‘t vertelle:
‘Oe Pleun van Teun ‘n vrogere buurvrouw van d’r teuge kwam met ‘n booschoppemaa an d’r ‘ook-arrem, ôk nog ‘n-arremzitter, ‘n ‘andebinder en ‘n stilstaender bij d’r en dà’-wulde ik je vertelle om ût te dui-je ‘oe d’r vrooger wier ‘ekald.
Immetje
Nadruk verboden
*) snel bevatten
Spreukje.
Wanneer je je verveelt
kijk dan eens naar je handen
en vraag je af
wat doe ik eigenlijk met ze..?
Immetje
